25 Eylül 2008 Perşembe

Duyuru 51-22/09/2008-ek

Sayın Müşterimiz Eylül/2008-ek

Son mesajımıza biraz daha açıklık getirelim,

Anonim şirket ortakları eğer yönetim kurulu üyesi yada imza yetkilisi değil ise bağkura kaydolma zorunluluğu yok.Limited şirkette ise sadece ortak olmak bağkura kayıt zorunluluğu için yeterli neden.

1 ekim 2008 den sonra ilk kez sigortalı olanlar ileride emekli olduklarında şimdiki emekliler gibi hem çalışıp hemde emekli aylığı alamayacaklar.Bu önemli bir bilgi ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta var bugünlerde ilk kez (bağkur ssk yada emekli sandığına tabi olarak) sigortalı olacak olanlar ortalama 40 yıl sonra emekli olacaklar yani 2050 yıllarında falan.O zamana kadar daha neler neler olacak kimbilir, bu uzun süreye bakarak biz önemsemiyoruz bu durumu.Ve artık yeni sosyal güvenlik kapsamına girenlerin emeklilik yaşları 65 civarı oluyor, halen hem emekli hemde çalışanlar olmasının temel nedeni bu ülke de 35-40 yaşlarında emekli olunması idi.65 yaşına kadar çalışmış yorgun emekliler o yıllarda acaba emekli olduktan sonra çalışmak isteyecekler mi?

Şu an emekli olup sigortalı olarak çalışan ya da işyeri açanlar sgdp ödüyorlar.(sosyal güvenlik destek primi).Bunun mantığı şu idi,sen emekli oldun bende sana ölünceye kadar hatta dul eşine evde otutan bekar kızına her ay aylık ödeyeceğim dedim ama sen evinde oturmuyor çalışıyorsun bu durum benim bir diğer teminatım olan sağlık ile ilgili senin yaratacağın harcama riskimi arttıryor,iş kazası geçirebilrisin meslek hastalığına yakalanabilirsin o yüzden ben senden sadece bu ek sağlık riskine karşı para alacağım.)
Mantık bu idi ama şimdi 1 ekimden itibaren bu da değişiyor,artık emekli olduktan sonra çalışanlar için ,emeklilik öncesi çalışanlarla hemen hemen aynı miktarda sigorta primi ödenecek.Bağkur emeklilerinden aylıklarının %12 si kesilerek aylıkları ödenecek. Sigortalı olarak çalışan emekliler için ise işveren işçiye ödediği ücretin %31-36,5 arası oranda prim ödeyecek ssk ya.Bu aslında işçi ve işverenin paylaştığı bir prim ama uygulamada işçiyi hiç ilgilendirmiyor işveren ödüyor tümünü.

Bu uygulama ile birlikte ülkemizde GSS de başlıyor.Genel Sağlık Sigortası herkes sağlık konusunda sigortalı ancak çalışılmayan günlerin parasını işçinin kendisinin ödemesi ve 18 yaşından büyük işsiz/evlenmemiş kız çocuk için ayrıca prim ödenmesi şartı var.(en az 25,55 en çok 153,29 YTL/ay,bir orana göre hesap yapılması yazılmış kanuna, yuvarlatılabilir denmediğinden böyle,en çoğu seçen 153 YTL 29 Yeni kuruş ödeyecek 18 yaşından büyük işsiz/evlenmemiş kızı için her ay.) Sadece kız çocuk denmesinin nedeni erkekler zaten 18 yaşından sonra kendi başının çaresine bakmak durumunda kızlar ise koruma altında idiler, bu nedenle sadece kızlar deniyor.

Birkaç şirkette hissesi olanlara gelince ,önceki mesajımızda söz ettiğimiz kaç şirkette ortaklık varsa hepsinden ayrı ayrı bağkur primi ödemesi konusunda,yeni yasa ve yönetmeliklerin ilerleyen sayfalarında buna açıklık getirildiğini gördük böyle durumda birinden işlem yapılmasının yeterli olacağı yazılı.

Bu konuda daha çok mesaj yazmak zorunda kalacağımızı tahmin ediyorum.

Saygılarımla.
A.İsmet Tekin

22 Eylül 2008 Pazartesi

Duyuru 51-22/09/2008

Sayın Müşterimiz, Eylül/2008

İş hayatı açısından güzelliği tartışılan 9 günlük bir tatil başlayacak bu haftanın sonunda.Ve bu 9 günün içinde Şeker Bayramı var.Şimdiden bayramınız kutlarız.Bu bayramı ve daha pek çok Ramazan Ayı ve Şeker bayramını sağlıklı ve sevdiklerinizle birlikte geçirmenizi dileriz.

Önemli bir uyarımız var; İki hafta sonu ve ortadaki 3 günlük bayram tatilini birleştiren hükümet açıklaması idari izin kararıdır. İdari işleri aksatmamak şartı ile idari personelin izinli sayılmasıdır.Tam anlamı ile tüm ülkede tatil uygulama yetkisi hükümetlerde değildir,bunun için kanun çıkması gerekir,yani yetki TBMM dedir. Evet 29 Eylül Pazartesi günü yarım gün,3 Ekim Cuma günü tam gün çalışma günüdür.Yani her ayın sonunda ödenmesi gerekenler 3 Ekim günü ödenmez 6 Ekim pazartesi ödenirse gecikme zammı ile ödenmesi gerekir.Bankalar gecikme zamlı ödemeleri kabul etmediklerinden ilgili kuruma ödenmek gerekir.Katma değer vergisi ve aylık muhtasar vergiler zaten bu Cuma 26 eylülde ödenecek,diğer ödemelerinizi (bağkur-ssk de 3 Ekim’de yapacağınızı hatırlatmış olalım.

Şirket ortağı SSK’lılar dikkat! (Mesajımızın bu bölümü,Mehmet Eser’in Hürriyet Ege -22/9/2008 de yayınlanan yazısı temel alınarak hazırlanmıştır.)
Yeni sosyal güvenlik sisteminde belirsizlik sürüyor ve çoğunluk kendi özel sorununa çözüm arıyor. Öyle ki; sigortalı değil de "ip canbazlığı" yapacağımız bir zaman diliminden geçiyoruz. Müşterilerimizin durumlarını gözden geçirmeleri için bu konuyu bir kez daha ele almayı uygun gördük.
Aşağıda geçecek olan
4a ssklı olmak
4b bağkurlu olmak
4c emekli sandığına bağlı olmak demektir.
Şirket ortaklarının durumu-Halen ya da 1 Ekim’den sonra şirket ortağı olacaklar, Kanunun 4/b maddesi kapsamında sigortalı sayılmaya devam edecekler. Burada bir değişiklik yok. Sorun da yok.Sorun, geçmiş dönemde şirket ortağı olduğu halde kendi işyerlerinde bir biçimde SSK’lı olarak kendini bildirenlerle ilgili.Gerçekten de, eski kanunlar uygulama döneminde, işçi olarak çalıştığı işyerinde/şirkette SSK’lı olanlar, sonradan o şirkete (A.Ş., LTD. gibi) ortak olduklarında hiç ara vermeksizin Bağ-Kur’a geçmeden SSK’lılıklarını kendi işyerlerinden devam ettirebiliyorlardı. Bu uygulama ise 16-60 Ek sayılı SSK genelgesinden kaynaklanıyordu.1 Ekim 2008’de bu uygulama sona eriyor.Yani şirket ortakları, kendi işyerlerinden 4/a kapsamında başka bir söyleyişle eski SSK’lı statüsünden sigortalı bildirilemeyeceklerdir. Gerçekten de 5510 sayılı Kanunun 53. maddesi ikinci fıkrasında açıkça; "4’üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı bildirilemezler" denilmektedir. Önce başlayan sigortalılık ilişkisi dikkate alınmayacak mı? İşçi olarak çalıştıkları işyerlerine/şirketlere sonradan ortak olanların, ilk sigortalılık ilişkisi SSK sigortası kapsamında olduğundan, 1 Ekim’den sonra da 4/a’lı olmaları gerektiğine işaret eden yorumlar da yok değil. Bizce bu yorum biraz zorlama ve 5510 sayılı Kanunun 53. maddesi birinci fıkrasındaki "genel düzenlemeye" dayandırılmaktadır.Söz konusu düzenlemede, "Sigortalının, 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır" denilmektedir.Bu düzenleme aynı ayda birden fazla statüde çalışanların durumuna açıklık getirmektedir. Ve şirket ortağı olduğu işyerinden SSK’lı bildirmeye de olanak vermemektedir. Kaldı ki, yukarıda yer verdiğimiz iki fıkranın birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.Öte yandan, ne kanunda ne de uygulama yönetmeliğinde herhangi bir geçiş hükmüne de yer verilmemiştir.Şirket ortakları ne yapabilir? Bu durumda olanların, eski SSK sigortalılıklarını (4/a) devam ettirmek istemeleri şüphesiz daha erken emekli aylığı bağlanması olanağından kaynaklanmakta. Şirket ortakları eski Bağ-Kur Kanunu uyarınca 7000 gün veya 9000 gün ile emekli olurken, sigortalılık başlangıcına göre farklılık arzetmekle birlikte diyelim; eski SSK Kanunu hükümlerine göre 5000, 5600 gibi gün sayıları üzerinden dahi emekli olunabilmektedir.Böyle olunca, hak kaybına uğramak istemeyenlerin, 1 Ekim 2008 sonrası, 4/b statüsünde kalma sürelerini iyi hesap etmeleri gerekmektedir. Emeklilik tarihlerinden geriye doğru son 7 yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili olarak 3,5 yıl 4/a (eski SSK) kapsamında sigortalı olunur ise yine eski SSK Kanunu hükümlerine göre nisbeten daha erken emekli aylığı bağlanması mümkün olabilecektir.
Hürriyetteki yazı burada sona eriyor,aslında önemli bir ek sorun daha var,o konuya değinilmemiş,yeni yasa da her şirket ortağı mutlaka bağkura emeklilik öncesi primi veya emeklilik sonrasında da sosyal güvenlik destek primi ödeyecekler deniyor,buradaki ifadeye göre bizim de katıldığımız yorumlara göre bağkura her bir şirket ortaklığı için ayrı ayrı prim ödenecek,yani bir kişi 3-4-5 şirket ortağı ise 3-4-5 bağkur ödemesi yapacak her ay.Batmaktan kurtarıyorlar ya sosyal güvenlik sistemini olacak o kadar saçmalamak.Belki düzeltilir açıklık getirilir diye bekledik ama çok meşgul oldukların dan buna sıra gelmedi,neyse daha fazla uzatıp Ramazan mübarek gün bayram arifesi kötü bir söz etmeden bitirelim.
Saygılarımızla-Ali İsmet Tekin